اثر ژنوتوکسیک پراکسید هیدروژن بر اریتروسیت های مغز استخوان موش ماده کوچک آزمایشگاهی

چکیده: زمینه و هدف: پراکسید هیدروژن یکی از متداول ترین انواع پراکسیدانت ها می باشد که در محیط های آرایشگاهی زنانه و کارخانه های شیمیایی مواد شوینده به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. اثرات ژنوتوکسیک این نوع مواد که تحت عنوان واکنش و تقابلات ژن و محیط نامیده می شود یکی از دغدغه های بهداشت و سلامت جهانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر پراکسید هیدروژن در ایجاد صدمات کروموزومی در اریتروسیت های مغز استخوان موش ماده نژاد balb/c انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی از 63 سر موش ماده نژاد balb/c به عنوان مدل آزمایشگاهی استفاده شد. موش های مذکور در گروه های کنترل، شاهد آزمایشگاهی و تجربی تقسیم شدند. موش های تجربی به مدت یک هفته، هر روز 2 و یا 5/3 ساعت به طور استنشاقی تحت تیمار با پراکسید هیدرو‍ژن (h2o2) قرار گرفتند. پس از انجام تیمار موش های تجربی و شاهد آزمایشگاهی و کنترل تشریح و سلول های مغز استخوان آنها به کمک سرم جنینی گوساله خارج و بعد از گسترش، فیکساسیون و رنگ آمیزی، بوسیله میکروسکوپ نوری تعداد اریتروسیت های پلی کروماتیک دارای میکرونوکلئوس شمارش گردید. داده های کمی به دست آمده توسط آزمون t تحلیل گردید. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد میانگین تعداد اریتروسیت های پلی کروماتیک میکرونوکلئوس دار به ترتیب در گروه شاهد 1 و تجربی 1 (تیمار شده به مدت 2 ساعت با پراکسید هیدروژن) 01/1±87/8 و 05/3±75/35 (05/0p<)، و در گروه شاهد 2 و تجربی 2 (تیمار شده به مدت 5/3 ساعت با پراکسید هیدروژن) 36/2±8 و 8/4±37/42 (01/0p<) بود. همچنین افزایش مدت زمان تیمار با پراکسید هیدروژن باعث افزایش میزان آسیب های کروموزومی می گردد (05/0p<). نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه بیان گر اثر ژنوتوکسیک پراکسید هیدروژن بر اریتروسیت های مغز استخوان موش ماده کوچک آزمایشگاهی می باشد.